Historia i tradycja na starej fotografii

dr Bożena Rabikowska – Autorka prelekcji Mówią do nas milcząc

Taki tytuł nadano projektowi realizowanemu przez Szynkielowskie Stowarzyszenie Razem, mającemu na celu integrację mieszkańców i parafian. Jego uroczyste otwarcie odbyło się 22 maja w sali OSP Szynkielów.
W programie znalazły się m.in. geneza projektu, omówienie zasad jego realizacji, multimedialna prelekcja dr Bożeny Rabikowskiej zatytułowana Mówiąc do nas milczą z przesłaniem Szynkielowskiego Stowarzyszenia Razem „Dedykujemy pamięci tych, którzy byli przed nami, myśląc równocześnie o tych, którzy przyjdą po nas”, muzyczna niespodzianka w wykonaniu młodzieży  i część nieoficjalna, poświęcona na reflektowanie losów pokazanych na fotografiach ludzi, mieszkańców dawnego Szynkielowa, Bębnowa, Dymku.

Małgorzata Kazimierczak – autorka projektu  powiedziała:  „Fotografia to bogate źródło historyczne, informacja o tradycjach, obyczajach i wydarzeniach, a pamięć o historii, również tej zapisanej na fotografii, jest pierwszym krokiem do rozbudzenia zainteresowania lokalnym dziedzictwem kultury, rozwijania postawy szacunku i tolerancji wobec innych ludzi oraz kształtowania poczucia przynależności do lokalnej społeczności”.  Szynkielowskie Stowarzyszenie Razem uroczyście rozpoczyna projekt  „Historia i tradycja na starej fotografii” realizowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich „Grant na lepszy start”, współfinansowany ze środków Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich realizowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.  Projekt powstał z myślą o przybliżeniu mieszkańcom dawnych czasów, historii rodzin, minionych mód, lokalnych tradycji i obyczajów.  W przygotowania do inauguracji projektu zaangażowało się całe grono osób, a efekt ich wspólnej pracy to wspaniała,  wprowadzająca w atmosferę i klimat dawnych lat, dekoracja. Nie brakło świec, wdzięcznych bukiecików konwalii i świadków minionych lat – starych pożółkłych fotografii.

Fragment dekoracji w sali budynku OSP w której odbyła się inauguracja projektu

Spotkanie rozpoczął koordynator projektu  –  Michał Domański. Licznie przybyłych na uroczystość gości powitał Jacek Kasprzak – prezes Szynkielowskiego Stowarzyszenia Razem.  Głównym punktem programu była jednak  prelekcja  „Mówią do nas milcząc”, którą przedstawiła dr Bożena Rabikowska. Rozpoczynając prelekcję, przytoczyła fragment wiersza Niny Pawlaczyk Fotografie:

Żółkną, niszczeją fotografie

Na których ślubne lśnią obrączki

Twarze ze śladem tej gorączki

Która przysięgą łączy je

Te w sepii są z okresu wojny

Są cieniem rzucanym z zaświatów

Już nie ma takich ślubnych par

Niezwykłe te dziewczyny młode

Do których mówiliśmy „Mamo”

Inne kanony mód, urody (…)

Refleksja z wiersza przełożyła się na obrazy z utrwalonymi na fotografiach wydarzeniami z życia wsi (np. budowa kościoła, pielgrzymki do Częstochowy, wycieczki szkolne) i z życia mieszkańców (śluby, pogrzeby). Każdej zaprezentowanej fotografii, tej wykonanej w studio, czy tej robionej na żywo, bez pozowania, towarzyszyła opowieść o losach przedstawionych osób, bo każda z nich, uwieczniona na fotografii, miała swoją biografię, swoją historię, nieraz bogatszą niż tę zapisaną w podręczniku historii.

Spotkanie w sali OSP przerodziło się w sentymentalną podróż. Wiele osób z fotografii zostało nazwanych po imieniu. Historia Szynkielowa i rodzin stawała się coraz pełniejsza … Refleksyjny nastrój uzupełniła muzyczna niespodzianka, zagrane przez młodzież sentymentalne kawałki.  Jeden z nich, „Jarzębina czerwona”, zagrana przez Olę Urzyńską porwała uczestników spotkania do wspólnego śpiewania.

Uczestnicy inauguracji Projektu Tradycja i kultura w starej fotografii

Dzięki starym zdjęciom uczestnicy projektu zostali przeniesieni do Szynkielowa, Dymku i Bębnowa z czasów pradziadków. Z fotografii spoglądali na nich mieszkańcy parafii, wyprostowani i przystojni młodzi mężczyźni w mundurach, eleganckie kobiety, uśmiechnięte dzieci…  A przecież lata 30 i 40 to bardzo trudny okres w dziejach Polski: wojna, głód, tułaczka za chlebem, śmierć. Ludzie jednak tworzyli wspólnotę, razem budowali szkołę, kościół. Biesiadowali podczas wesel, odpustów czy dożynek, pracowali wspólnie na roli. O tym, w prostym przekazie,  opowiadają stare fotografie…

Realizatorzy projektu wiedzą, że nie można budować przyszłości zapominając o przeszłości. Warto podkreślić, że to już kolejny, wysoko oceniony projekt realizowany przez Szynkielowskie Stowarzyszenie Razem. W programie „Grant na lepszy start” zajął 19 miejsce na 288 projektów, otrzymując 53 na 55 możliwych punktów.

Ramy czasowe realizacji projektu to okres od kwietnia do września br.