W dniach 10-11 lipca w Wieluniu odbyło się regionalne spotkanie Liderów Dialogu w celu odkrywania śladów wielokulturowego dziedzictwa Wielunia i okolicznych miejscowości.

Przedstawiciele grupy łódzko-świętokrzyskiej Liderek i Liderów Dialogu mieli wspaniałą okazję aby w miłej atmosferze wymienić się swoimi doświadczeniami przy okazji zwiedzania, szlakiem wieluńskich Żydów, zarówno Wielunia jak i Krzepic, Praszki i Gaszyna. Ten weekend był dla nich, jak sami zaznaczyli: pełen atrakcji, nowych doświadczeń, emocji i wzruszeń. Opowiadali o działalności w swoich miejscowościach i podsumowali regionalne spotkanie.

Dzięki uprzejmości Burmistrza Wielunia Pawła Okrasy i działań Piotra Walaszczyka, Liderzy mieli okazję również wdrapać się na wieżę wieluńskiego Ratusza aby omówić tam temat wieluńskiego getta i aby spojrzeć na miasto z innej perspektywy.

Jednym z Liderów odwiedzających Wieluń była Klaudia Kwiecińska, Lider Dialogu związany z Forum Dialogu, lokalny działacz pochodzący z Jędrzejowa starający się od kilku lat upamiętnić Żydów jędrzejowskich poprzez działalność edukacyjną, poprzez marsze pamięci, spotkania z potomkami i sprzątanie cmentarza.

Spotkaliśmy się tutaj aby się zintegrować i spędzić razem czas gdyż warto aby ludzie działający w takim środowisku, robiący coś fajnego spotykali się, wiedzieli o sobie nawzajem aby móc się wspierać.

Na dwa dni przyjechaliśmy do naszej koleżanki Agnieszki i zwiedzamy okolicę. Wczoraj byliśmy w Krzepicach aby zobaczyć jak tam zachowało się dziedzictwo żydowskie a dzisiaj Agnieszka pokazuje nam teren wieluński, pokazuje to co robi z młodzieżą prowadząc grupę „Szlak wieluńskich Żydów”.

Poza tym zwiedzamy i poznajemy sam Wieluń, bo nie chcemy się zamykać tylko na kulturę żydowską ale też chcemy zobaczyć historię miejscowości i to co jest po drodze, oraz chcemy spędzić ten czas razem.

– mówiła Klaudia Kwiecińska Liderka reprezentująca region świętokrzyski

Lider Dialogu z Radoszyc, reprezentujący region kielecki, Sławomir Chwaściński zachwycił się cmentarzem żydowskim w Krzepicach gdyż jest on ewenementem na skalę europejską ze względu na ilość żeliwnych macew.

Ostatni rok pandemii dał nam trochę „popalić. Spotykaliśmy się przeważnie na platformie on-line. Na pewno nam to nie pomagało i cieszymy się, że możemy być tutaj w Wieluniu, spotkać się z Agnieszką, która może nam pokazać dokładnie te miejsca, które nas interesowały, o których rozmawialiśmy. Co innego jednak jest mówić a co innego zobaczyć na żywo.

Jestem bardzo zadowolony z pobytu tu w Wieluniu. Podoba mi się przede wszystkim miasto, jest czyste, zadbane. Przede wszystkim podoba mi się, że mogliśmy zwiedzić cmentarz żydowski w Krzepicach gdzie jest ewenementem w całej Europie a może i na świecie tak wiele żeliwnych, wyjątkowych macew.

W swojej miejscowości zajmuję się akurat poszukiwaniem i odzyskiwaniem takich macew i staram się aby takie macewy wracały na cmentarz, gdzie jest ich miejsce.

– opowiedział Sławomir Chwaściński, Lider Dialogu z Radoszyc

Kamila Klauzińska pochodząca ze Zduńskiej Woli jest genealogiem specjalizującym się w genealogii żydowskiej. Od 23 lat opiekuje się i stara się zachować pamięć o Żydach zduńsko-wolskich. Lider Kamila Klauzińska szczególnie zachwyciła się ekspozycją w Muzeum Ziemi Wieluńskiej, którą Liderzy mogli zwiedzić wraz z przewodnikiem.

Dzisiaj zwiedziliśmy wieluńskie muzeum, jestem pod dużym wrażeniem, fajna ekspozycja, bardzo fajnie przygotowana, fajne oprowadzanie i przede wszystkim jestem pod ogromnym wrażeniem bo zwiedzaliśmy z panią Agnieszką Mysakowską Wieluń.

Jestem pod ogromnym wrażeniem działań, które podejmuje pani Agnieszka tutaj w Wieluniu dla upamiętnienia, jak by nie było 1/3 części mieszkańców Wielunia. Tak, że wielkie chapeau bas i myślę, że pani Agnieszka stanowi tutaj prawdziwego ambasadora Wielunia nie tylko na kraj ale na świat.

Wieść się niesie, coraz więcej osób słyszy o Wieluniu właśnie dzięki pani Agnieszce Mysakowskiej. Jestem jej bardzo wdzięczne za wycieczkę po waszym mieście.

– mówiła Kamila Klauzińska, Lider Dialogu ze Zduńskiej Woli

Gospodarzem regionalnego spotkania Liderów Dialogu i jednocześnie przewodnikiem po okolicznych miejscowościach była nauczycielka historii, koordynator grupy „Szlakiem Wieluńskich Żydów” podejmujący wysiłki na rzecz dialogu kultur i ocalania pamięci o wieluńskich Żydach – Agnieszka Mysakowska.

Od wczoraj gościmy Liderki i Lidera Dialogu z Forum Dialogu. Są to przedstawiciele grupy łódzko-świętokrzyskiej. Spotkanie to narodziło się w wyniku takiej naszej tęsknoty za naszymi działaniami, za jakimś wsparciem, za rozmowami bo jednak pandemia wszystkim dokuczyła i stwierdziliśmy, że spotkamy się właśnie tutaj, w Wieluniu.

Głównie koncentrujemy się na tematyce żydowskiej ale nie tylko. Dlatego, że tutaj zajmowaliśmy się też różnymi kulturami, mówiliśmy o Prawosławnych, mówiliśmy o Ewangelikach, zwracaliśmy uwagę, że to dziedzictwo wielokulturowe faktycznie było i w zasadzie powinno się je upamiętniać.

Ale też trafiliśmy do kościółka w Gaszynie, zainteresował nas styl wieluńskich kościółków, na styl wieluński. Przede wszystkim dużo rozmawiamy, wspieramy się bo tego nam brakowało. Inni Liderzy niby to są obce osoby ale jednak jak siostra i brat, który zrozumie, siostra, która pocieszy.

Działając w takiej tematyce człowiek może czuć się osamotniony i często właśnie jest osamotniony. Mając taką fantastyczną grupę ludzi ta samotność jest zminimalizowana i ja się bardzo cieszę, że mogłam gościć tak wybitnych działaczy bo każdy z nich ma ogromne osiągnięcia na swoim koncie.

W naszym małym miasteczku chciałabym mieć takich działaczy więcej i bardzo dziękuję, że chcieli do nas przyjechać, do tego małego Wielunia, zapyziałego, nietolerancyjnego. Dziękuję im za to, że poświęcili zwój czas, bo to jest jednak weekend czyli czas na odpoczynek i relaks.

Oni tutaj jednak ze mną wytrwale spacerują, oglądają, zadają pytania i mają jeszcze siłę, co mnie też niejako wzmacnia bo dzięki takiej wizycie czuję się potrzebna a przez ten czas pandemii gdzieś jednak chodziło mi po głowie: a może to jest niepotrzebne, zbędne, może dać sobie spokój z taką działalnością.

Ale tutaj mam takie „baterie”, „duracelki” przyjechały z różnych miejscowości i ja jestem od nowa „naładowana” energią i cieszę się bardzo, że jesteśmy tutaj razem i że mogę pokazać ten Wieluń. Teraz mogę dalej działać, mam energię. Jeszcze się wybieramy na cmentarz żydowski i chcemy tam zapalić znicz.

To dziedzictwo kulturowe zaczyna gdzieś zanikać, jest mało ludzi aby o to dbać ale tutaj mamy właśnie takich pasjonatów, aktywistów, którzy na prawdę robią niesamowite rzeczy u siebie w miastach i za to im dziękuję.

– mówiła Agnieszka Mysakowska, historyk i Lider Dialogu w naszym rejonie

Jak podkreśla Agnieszka Mysakowska: straszne wrażenie zrobił na wszystkich Liderach cmentarz w Praszce, totalnie zaniedbany, gdzie nic się z roku na rok nie zmienia, jest w zasadzie coraz gorzej. To tam na cmentarzu doświadczyli wstrząsającego efektu wieloletniego zaniedbywania miejsca pochówków oraz braku świadomości i wrażliwości lokalnych mieszkańców na dziedzictwo żydowskich mieszkańców miasteczka.

Dla Liderów Dialogu był to weekend pełen wrażeń i dyskusji podczas zwiedzania, pełen wymiany wspomnień i wsparcia, co niewątpliwie, dając im dużą motywację do dalszego działania, będą często wspominać i na długo zapadnie w ich pamięci.

Ewa Misiak – Kocham Wieluń