Na promocję książki autorstwa Marka Dery (1959 – 2015) i Małgorzaty Dziurowicz–Kaszuby, która odbyła się 12 września w Powiatowej Bibliotece Publicznej w Wieluniu, zaprosiły Starostwo Powiatowe w Wieluniu i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Wieluniu -wydawca książki. Wśród zaproszonych gości znaleźli się dyrektorzy placówek kulturalnych Wielunia, członkowie zespołów ludowych „Ostrowianie” z Ostrówka, Zespołu Folklorystycznego z Popowic, studenci III wieku, Tomasz Spychała – etnograf, Jerzy Kaszuba z Sieradza, Arkadiusz Uchacz – dyrektor Państwowej Szkoły Muzycznej I Stopnia w Wieluniu, i przyjaciele Marka Dery. Spotkanie poprowadzili: Małgorzata Dziurowicz – Kaszuba, Anita Kokot (siostra Marka Dery), Stanisław Kokot (szwagier), Kamil Kokot (siostrzeniec). Nie przyjechali tylko Piotr Dahlig i Ewa Sławińska–Dahlig wspierający autorów merytorycznie.

Uczestnicy spotkania promocyjnego

Od lewej: Małgorzata Dziurowicz – Kaszuba, Kamil Kokot, Stanisław Kokot, Anita Kokot

„Śpiewnik Wieluński. Część 2”, książka epitafium dla zmarłego w ubiegłym roku Marka Dery, jest publikacją poświęconą pieśni ludowej Ziemi Wieluńskiej. Zmarły autor – absolwent Akademii Muzycznej w Łodzi, muzyk, kompozytor, publicysta, folklorysta, autor wielu książek, nauczyciel muzyki w Młodzieżowym Domu Kultury w Wieluniu i Państwowej Szkole Muzycznej I Stopnia w Wieluniu – w pieśni i muzyce zawarł całe swoje życie. Pieśń ludowa i muzyka wyznaczyły drogę jego artystycznej działalności, co przełożyło się na 27 lat pracy z 18-toma  zespołami muzycznymi działającymi przy Kołach Gospodyń Wiejskich i Gminnych Ośrodkach Kultury na terenie Ziemi Wieluńskiej. Jeszcze w roku 2000 prowadził 10 zespołów i 6-ciu solistów.  W pracy z dziećmi i młodzieżą starał się zarazić ich muzyką, którą kochał i zachęcić do udziału w pracach zespołów ludowych, ukazując piękno i bezcenną wartość pieśni ludowych.

Jako instruktor cieszył się zaufaniem i uznaniem wykonawców. Zagrał 2100 koncertów, wziął udział w 700 konkursach, ze swoimi zespołami zdobył 500 nagród.

W 2001 roku, po chorobie, w czasie rekonwalescencji, opracował zebrane przez siebie pieśni i wydał je w formie książkowej w 2002 roku, jako „Śpiewnik wieluński. Część I”.

Marek Dera z książką „Śpiewnik wieluński. Część I)

Kolejną pozycją była książka „Muzyka instrumentalna dawnej ziemi wieluńskiej” wydana wspólnie z Małgorzatą Dziurowicz-Kaszubą w 2003 roku.

Kolejna książka Marka Dery i Małgorzaty Dziurowicz – Kaszuby

Szczególna książką, wydaną w 2006 roku, była publikacja „Wieluńska pieśń ludowa w wykonaniu Antoniny Majdy z Masłowic”.

Kolejna książka Marka Dery

Jeszcze w 2003 roku przymierzał się do wydania części II śpiewnika, obejmującego terytorialnie gminę Pątnów, nie została ona jednak wydana. Kiedy Marek Dera zmarł (styczeń 2015), przeglądająca jego archiwa siostra Anita z rodziną i zaprzyjaźnioną z Markiem i rodziną Małgorzatą Dziurowicz-Kaszubą znaleźli przygotowany do publikacji materiał oraz materiały do części III śpiewnika i transkrypcje pojedynczych pieśni. Decyzję podjęto szybko. Przeprowadzono selekcję przygotowanych przez Marka Derę materiałów i przygotowano do druku publikację zbierającą wszystko w jednym tomie. Tak powstał „Śpiewnik wieluński. Część  2”.

Okładka książki „Śpiewnik wieluński. Część II”

„Śpiewnik wieluński. Część 2”, który dzięki Starostwu Powiatowemu w Wieluniu i Powiatowej Bibliotece Publicznej w Wieluniu został wydany w 2016 roku zawiera 202 pieśni. Ponad połowa z nich (108 pieśni) została nagrana przez Małgorzatę Dziurowicz-Kaszubę podczas badań etnograficznych przeprowadzonych w latach 1988 – 1996 na terenie gmin: Biała, Ostrówek, Czarnożyły, Siemkowice, Kiełczygłów, Osjaków, Wierzchlas, Pątnów, Wieluń, Skomlin, Mokrsko, Konopnica, Rusiec. Bez mała jedna trzecia zbioru (66 pieśni) pochodzi z Archiwum Muzeum Ziemi Wieluńskiej. Są to zapisy pozostające w rękopisach Bronisławy Dekowskiej, większość zarejestrowana w Załęczu Wielkim w latach 1957 -1960, ale i pojedyncze z Mierzyc, Cieciułowa, Praszki, Lipnika, Konopnicy. W śpiewniku jest 15 pieśni nagranych przez Marka Derę (śpiewa Wanda Majtyka 2003 rok) i 13 pieśni z repertuaru zespołów, przekazu Jana Andrzejewskiego i innych.

Publikacja ma cechy śpiewnika i jest przystępna dla przeciętnego odbiorcy. Jednakże dla zachowania charakteru pieśni i prawdziwej formy wymowy poszczególnych słów zastosowano transkrypcję półfonetyczną. Zdecydowano się także na na ujednolicenie zapisu z uwzględnieniem drobnych różnic lokalnych tak, by teksty wszystkich pieśni były, w miarę możliwości przykładem autentycznej gwary, jaka występowała na tych terenach. Celem tego zabiegu jest podtrzymanie miejscowej gwary w tradycyjnym śpiewie, mówiła Małgorzata Dziurowicz–Kaszuba.

W śpiewniku zaprezentowano różne gatunki pieśni, najwięcej, bo 69 związanych z obrzędem weselnym (w śpiewniku podzielone wg poszczególnych etapów wesela), 39 z gatunku pieśni miłosnych i zalotnych, 27 z gatunku pieśni obyczajowych (najbardziej różnorodne), 18 przyśpiewek na różne okazje, 12 ballad, 7 pieśni wojackich, 5 żartobliwych, 4 sieroce, 2 dziecięce (w tym jedna kołysanka), wszystkie ułożone według klasyfikacji gatunkowej z podziałem na pieśni obrzędowe i powszechne.

Dzięki determinacji najbliższej rodziny i zaprzyjaźnionej z rodziną Małgorzaty Dziurowicz–Kaszuby, dorobek Marka Dery – pasjonata folkloru wieluńskiego – nie przepadł, a wszyscy, którym ludowość i mała ojczyzna są bliskie sercu, mogą cieszyć się z kolejnych pieśni, które uszły cało, napisał we wspomnieniu o Marku Derze etnograf Tomasz Spychała.

O tym, że zebrane pieśni żyją, przypomnieli śpiewacy z zespołu „Ostrowianie” i  Folklorystycznego Zespołu z Popowic, którzy w czasie spotkania promocyjnego zaśpiewali kilka pieśni zawartych w „Śpiewniku wieluńskim. Część II” oraz Natalia Panek, która na skrzypcach wykonała 3 utwory, m.in.: „Oberka” i „Polkę”.

Grają Natalia Panek i Jerzy Kaszuba

Grają Natalia Panek i Kamil Kokot

Śpiewaczki z Zespołu Folklorystycznego z Popowic

Członkinie Zespołu „Ostrowianie”