wrz 03 2019

1 września w Wieluniu. Obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej z udziałem prezydentów

1 września godzina 4:40 w Wieluniu. Jak co roku, dźwięk syren wyrwał mieszkańców miasta ze snu i podobnie jak we wrześniu 1939 roku wzbudził trwogę.

Dokładnie 80 lat temu ryk silników samolotów niemieckiego Luftwaffe przeciął nocne niebo i panującą ciszę a huk zrzucanych bomb rozrywał powietrze by unicestwić niewinną ludność Wielunia.

Łuna nad miastem, huk, wrzaski, krew i walające się strzępy pozbawionych życia istnień to obraz tragedii bezbronnego miasta bestialsko napadniętego tej nocy. Dlatego w 80. rocznicę, 1 września, podczas wieluńskich obchodów, tak ważna stała się wizyta Prezydenta Niemiec Frank-Walter Steinmeiera  i Prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Na uroczystości zaproszono także nielicznych już świadków bombardowania, ludzi którzy mieli odwagę, wspominając, ponownie przeżyć swoje niczym nie dające się wymazać, pełne potężnych emocji przeżycia. Patrząc na tych ludzi, widząc jak po tylu latach strasznie znoszą wspomnienia, same łzy cisną się do oczu a do ust słowa: nigdy więcej wojny, nigdy więcej tak strasznej tragedii!

To była II wojna światowa, która spustoszyła świat. O której nigdy nie zapomnimy, bo nie wolno nam zapomnieć. Nawet wtedy, gdy jej naoczni świadkowie już odejdą. Gdy zostanie zapisana tylko na kartach historii, na archiwalnych filmach i zdjęciach. Nie wolno o niej zapomnieć, aby to, co stało się w Wieluniu, a później w wielu innych miejscach w Polsce i na świecie, nigdy się już nie powtórzyło. To także nasze wielkie zobowiązanie: byśmy o tym pamiętali i przekazywali to następnym pokoleniom.

– powiedział podczas uroczystości Prezydent RP Andrzej Duda

Gdy  o godzinie 4:40 zawyły syreny alarmowe wszyscy uczestnicy uroczystości zatrzymali się w ciszy i refleksji. Na pl. Legionów wbiegła Sztafeta Pamięci aby przekazać dalej niesiony przez nich Ogień Pokoju. Po wspólnym zdjęciu obu prezydentów z uczestnikami biegu oficjalnego powitania wszystkich dokonał Burmistrz Wielunia Paweł Okrasa.

Burmistrz Wielunia uzmysłowił istotę pojednania pomiędzy narodami Polski i Niemiec. Tamta tragedia na zawsze zapisała się w pamięci ludzkości a  Wieluń stał się ważnym symbolem Pokoju i Pojednania dlatego teraz należy patrzeć w przyszłość nie zapominając jednocześnie o przeszłości.

Wystąpienie Prezydenta RFN było tłumaczone na telebimie. Prezydent przyznał, że napaść na Wieluń była aktem terrorystycznym zorganizowanym w celu wypróbowania posiadanych przez Niemców środków zagłady. Sami zaś Niemcy podeszli do tego bezgranicznie cynicznie.

Osiemdziesiąt lat temu o tej godzinie na Wieluń spadło piekło rozpętane przez niemiecki rasistowski obłęd i żądzę niszczenia […] Stoję przed Państwem, tymi którzy ocaleli, przed potomkami ofiar, starszymi i młodymi, mieszkankami i mieszkańcami Wielunia, pełen pokory i wdzięczności […] Nie możemy cofnąć wyrządzonych krzywd i cierpień, nie możemy ich też zliczyć. Jednak Polska wyciągnęła do Niemiec dłoń w geście pojednania. Mimo wszystko. Jesteśmy głęboko wdzięczni za tę wyciągniętą do nas dłoń, za gotowość Polski by wspólnie podążyć drogą pojednania. Droga pojednania doprowadziła nas do wspólnej, zjednoczonej Europy. Europy wyrosłej z ducha oporu przeciw rasistowskiemu obłędowi, przeciw totalitaryzmowi i tyranii, z wolności, demokracji i prawa. Europy powstałej z polskiego ducha. […] Chcemy i będziemy pamiętać. Bierzemy na siebie odpowiedzialność, którą nakłada na nas nasza historia. 

– mówił podczas uroczystości Prezydent RFN Frank-Walter Steinmeier

Najbardziej jednak zapadły słowa wypowiedziane przez prezydenta w języku polskim, które mają wielką wagę dla polsko-niemieckiego pojednania.

Chylę czoła przed ofiarami ataku na Wieluń, chylę czoła przed polskimi ofiarami niemieckiej tyranii i proszę o przebaczenie.

– wypowiedział po polsku Prezydent RFN Frank-Walter Steinmeier

Po wystąpieniu prezydenta RFN duchowni różnych wyznań odmówili ekumeniczną modlitwę  i odczytano Apel Pamięci, po którym obaj prezydenci złożyli kwiaty pod trzema pomnikami: pamięci ofiar 1 września 1939 roku, pomnikiem upamiętniającym przedwojenną synagogę oraz pod pomnikiem przy ul. Piłsudskiego – symbolem bombardowania Wielunia.

Ostatnim punktem wizyty obu prezydentów w Wieluniu było zwiedzenie wystawy w wieluńskim muzeum zatytułowanej „Świadkowie mówią… Wieluń 1 września 1939” poświęconej napaści hitlerowskich Niemiec na Wieluń oraz spotkanie się ze świadkami tragicznych wydarzeń z 1 września 1939 roku.

Tekst – Ewa Misiak/ Kocham Wieluń

fot. Kajetan Krykwiński/Kocham Wieluń

wrz 02 2019

28 Pułk Strzelców Kaniowskich -Wystawa w Powiatowej Bibliotece Publicznej w Wieluniu

2 września w Powiatowej Bibliotece Publicznej w Wieluniu otwarto wystawę poświęconą 28 Pułkowi Strzelców Kaniowskich i jego udziałowi w kampanii wrześniowej. Wystawę, wynik działań Fundacji Słowem Pisane i Stowarzyszenia Historycznego „Strzelcy Kaniowscy”, będzie można oglądać do 18 października br.. Wystawa wpisuje się w 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej

28 pułk Strzelców Kaniowskich, jednostka wojskowa w II RP powstał w lipcu 1919, we Wschodniej Małopolsce i na Wołyniu, w wyniku połączenia  13 pułku strzelców polskich 4 DSP gen. Żeligowskiego z 28 pułkiem piechoty „Dzieci Łodzi” (Dzieci Łodzi powstały w XI 1918 r.). Nazwa pułku została  przyznana rozkazem nr 88 Naczelnego Wodza z dnia 26 sierpnia 1919.

Sformowany w lipcu 1919 roku 28 pułk Strzelców Kaniowskich toczył walki na Wołyniu, a następnie nad Styrem w rejonie Rafałówki. Walczył z Czechami o Śląsk Cieszyński, potem nad Niemnem w rejonie Skidla i w rejonie Lwowa. Walczył też z wojskami ukraińskimi nad Seretem. Od 4 lipca 1920 rozpoczął odwrót w kierunku na  Oszmianę i Lidę. W Bitwie Warszawskiej z Nieporętu atakował w kierunku na Wólkę Radzymińską i Mokre. W okresie międzywojennym pułk stacjonował w Łodzi i podporządkowany był dowódcy 10 Dywizji Piechoty.

We wrześniu 2019 roku mija  80 lat od tragicznych wydarzeń Września 1939 r., kiedy to świeżo odzyskana przez Polskę niepodległość została znów zagrożona. W dniu 23 sierpnia 1939 r. sąsiadujące z Polską państwa: Niemcy i ZSRR, podpisały pakt w sprawie rozbioru Polski, nazywany też paktem Ribbentrop – Mołotow, albo Hitler – Stalin. Dwie agresje wojskowe, jedna od zachodu w dniu 1 września, druga od wschodu w dniu 17 września były następstwem tego paktu.

Obszar dzisiejszego województwa łódzkiego znajdował się na zachodnich rubieżach ówczesnej Polski. Rzeka Warta stanowiła główną linię obrony od zachodu. Zadanie jej obrony powierzono Armii „Łódź” pod dowództwem gen. dyw. Juliusza Rómmla.  Armia „Łódź” w pierwszych dniach września 1939 r. przyjęła na siebie najbardziej gwałtowny napór wojsk niemieckich. Dowództwo niemieckie planowało bowiem zająć jak najszybciej dwa główne miasta Polski: leżącą wówczas blisko granicy Łódź i stolicę kraju – Warszawę.

Na prawym skraju Armii „Łódź” dostępu w głąb kraju broniła 10 Dywizja Piechoty (DP) pod dowództwem gen. bryg. Franciszka Dindorfa-Ankowicza, w której skład wchodziły: 28 pułk Strzelców Kaniowskich (28 pSK) z Łodzi, dowodzony przez ppłk. Wincentego Kurka, 30 pułk Strzelców Kaniowskich z Warszawy pod dowództwem ppłk. Włodzimierza Szmyda, 3 I pułk Strzelców Kaniowskich z Sieradza dowodzony przez ppłk. Wincentego Wnuka, 10 pułk artylerii lekkiej (pal) z Łodzi dowodzony przez ppłk. Józefa Kosarka oraz jednostki dyspozycyjne: bataliony obrony narodowej „Wieluń I”, „Wieluń II”, „Kępno” i „Ostrzeszów”, I pułk kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza ppłk. Feliksa Kopcia, 4 batalion strzelców dowodzony przez mjr. Wincentego Mischke oraz 91 i 92 kompania czołgów rozpoznawczych. 10 DP broniła kraju w oparciu o linię rzeki Warty na odcinku blisko 29 km, od miejscowości Glinno na północy po Pstrokoń na południu.

Wystawa przywieziona do Wielunia, złożona z kilkunastu plansz,  przybliża historię 28 Pułku Strzelców Kaniowskich i jego udział w kampanii wrześniowej 1939.

Źródło:  Maciej Milak: „Szlakiem Strzelców Kaniowskich 1939”, ARW Prof-Art. Sieradz

facebook.com/kaniowcy

                        

                         

 

 

 

wrz 02 2019

Eucharystia na fundamentach wieluńskiej fary w 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej

Zwieńczeniem obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej w Wieluniu była Msza Święta na odrestaurowanych fundamentach wieluńskiej fary pod przewodnictwem ks. abpa Wacława Depo Metropolity Częstochowskiego. W koncelebrze ks. Mariusz Trojanowski. Eucharystia w intencji ofiar II wojny światowej zbiegła się w tym roku z tradycyjnym odpustem ku czci Matki Bożej Pocieszenia, pani Ziemi Wieluńskiej, stąd obok Krzyża Jej wizerunek przyniesiony w procesji na mury z Sanktuarium Jej  imienia.

Na Eucharystię przybyli kapłani wieluńscy i Kapituła Wieluńska, siostry Antoninki i Bernardynki, bractwo kalwaryjskie z Praszki, chóry z parafii św. Józefa i parafii Matki Bożej Pocieszenia, przedstawiciele władz samorządowych wszystkich szczebli, harcerze, kombatanci, Stowarzyszenie Historyczne Bataliony Obrony Narodowej, Stowarzyszenie Historyczne Pokolenie, mieszkańcy, przedstawiciele trzech zaprzyjaźnionych z Wieluniem miast niemieckich, ostatni świadkowie bombardowania Wielunia, orkiestra z Kurowa.

Słowo Boże nawiązujące do tekstów liturgicznych przeznaczonych na Niedzielę 1 września, wybranych z Księgi Mądrości Syracha (Bóg miłuje pokornych), z Listu do Hebrajczyków (Stare i Nowe Przymierze) i Ewangelii wg św. Łukasza, (Kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się uniża, będzie wywyższony) oraz do 80.  rocznicy wybuchu II wojny światowej wygłosił ks. abp Wacław Depo.

Słowo skierowane do uczestników Eucharystii to wielka refleksja na temat sensu życia, pamięci i przestrogi. Pytania – Czy życie ma sens, czy wszystko do bezsens – skoro w dzisiejszym świecie zabija się zwykłych ludzi chociażby w Syrii, gdzie w Aleppo znów wybuchają bomby? Czy może się powtórzyć historia wojny? Może, jeśli nie będziemy ludźmi sumienia, jeżeli wielka będzie pycha władzy.

Jan Paweł II w 1989 roku (50. rocznica wybuchu wojny) pisał:

Można powiedzieć, że Europa – pomimo pozorów – jeszcze się nie wyleczyła z ran drugiej wojny światowej. Potrzeba ogromnego wysiłku, prawdziwej dobrej woli na Wschodzie i na Zachodzie, potrzeba prawdziwej solidarności, aby to nastąpiło. (…) I trzeba budować taki układ sił, aby nigdy żadna przewaga ekonomiczna czy militarna nie pociągnęła za sobą niszczenia drugiego, zdeptania jego praw.

Dziś, 80 lat od wybuchu II wojny światowej jest naszym obowiązkiem i koniecznością przypominanie tu z tego miejsca o okrucieństwach wojny młodym pokoleniom, dla których wojna to tylko historia.  W Wieluniu będzie o tym przypominał dzwon z napisem „Pamięć i Przestroga”, który o godzinie 14.00 zabrzmi w Warszawie a potem będzie przekazany Wieluniowi.

Po Mszy świętej przedstawiciele władz samorządowych złożyli kwiaty pod pomnikiem upamiętniającym ofiary bombardowania Wielunia 1 września 1939 r., ks. abp Wacław Depo i kapłani ziemi wieluńskiej zapalili symboliczne znicze. Ks. abp dokonał ponadto poświęcenia 10 imiennych tablic na Wieluńskiej Golgocie upamiętniających kolejnych dziesięciu mieszkańców ziemi wieluńskiej, ofiar II wojny światowej.

 

wrz 01 2019

77. rocznica likwidacji wieluńskiego Getta

Upłynęło 77 lat od czasu likwidacji wieluńskiego Getta. Rocznica przypada na dwie daty: 22 i 23 sierpnia, jako, że takie dwie daty podają źródła.

Wieluńskie Getto zostało utworzone wiosną 1941 roku a w sierpniu 1942 roku całkowicie zlikwidowane.

Na obszarze obejmującym zaledwie kilka ulic: Kilińskiego, Targową, Krakowskie Przedmieście i Krakowski Zaułek zgromadzono około 4,2 tysiąca osób pochodzenia żydowskiego, które żyły w nędzy, w bardzo złych warunkach sanitarnych i które dziesiątkowała epidemia tyfusu plamistego. Zmarło wtedy około 600 osób.

Podczas likwidacji Getta Żydów wywieziono do obozu koncentracyjnego w Chełmnie nad Nerem albo rozstrzelano na wieluńskim kirkucie. Wśród nich znaleźli się również Polacy.  W tej zbiorowej mogile kilkadziesiąt osób zakopano żywcem.

W rocznicę tych wydarzeń Agnieszka Mysakowska z grupy „Szlakiem wieluńskich Żydów” wraz z grupą młodzieży z II Liceum Ogólnokształcącego, harcerzami i Urzędem Miasta przygotowała uroczystość upamiętniającą ofiary tamtych tragicznych dni.

Na miejscu dawnej Synagogi, gdzie zebrali się  mieszkańcy miasta oraz Dorit Natan, wnuczka ocalałego Berl Wiszni, która wraz z mamą przyleciała z Izraela, Burmistrz Wielunia Paweł Okrasa, złożono kwiaty.- i wygłoszono Apel Pamięci. Wygłosiła go Agnieszka Mysakowska.

Jesteśmy w miejscu dla nich szczególnym. Tutaj wznosili swoje podziękowania do Boga, tutaj wypraszali o łaski. I tutaj jesteśmy dzisiaj również i my. Jesteśmy po to by wspominać, jesteśmy po to, by pamiętać, bo pamięć jest najważniejsza.

Tak jak my uszanujemy to, co było wcześniej w historii, tak kiedyś nas ktoś będzie szanował.

– powiedziała Agnieszka Mysakowska

Ludność żydowska w tamtych czasach, stanowiąc 30% mieszkańców miasta, wraz z innymi mieszkańcami przed II wojną światową, tworzyła Wieluń wielokulturowy mając  olbrzymi wpływ zarówno na historię jak i gospodarkę tego miasta. Przed wojną funkcjonowali obok siebie Żydzi, ewangelicy i katolicy czując się nie tylko Polakami ale przede wszystkim mieszkańcami Wielunia.

Po uroczystości przy ul. Sienkiewicza w Wieluniu i złożeniu kwiatów wszyscy udali się na wieluński kirkut, gdzie odmówiono modlitwę, pod przewodnictwem rabina Gminy Żydowskiej w Łodzi Dawida Szychowskiego i księdza Szymona Czembora, za wszystkich pomordowanych mieszkańców Wielunia, zarówno Polaków jak i Żydów.

W dzisiejszej dobie trzeba dbać o pamięć tak tragicznych wydarzeń aby zapobiegać im na przyszłość, aby nasze dzieci mogły spać spokojnie szanując każde istnienie niezależnie od rasy czy wyznania.

Źródło: Ewa Misiak – Kocham Wieluń

 

 

sie 31 2019

Koncert „Serce Dziecka” i „Wieluń – odrobiona lekcja”

„Wieluń – odrobiona lekcja” to projekt  Miejskiej i Gminnej Biblioteki Publicznej w Wieluniu zrealizowany dzięki darowiźnie z Fundacji Lotto im. Haliny Konopackiej. Integralną częścią projektu było wydanie przez Bibliotekę książeczki dla dzieci „Dawno temu w Wieluniu” autorstwa Wiesława Drabika. Publikacja przybliża najmłodszym czytelnikom wydarzenia związane z wybuchem II wojny światowej w Wieluniu.

W dniu 31 sierpnia na placu Legionów, w trakcie koncertu „Serce dziecka” przygotowanego przez Wieluński Dom Kultury, książeczki zostały przekazane najmłodszym uczestnikom obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Koncert pieśni patriotycznych wykonał Chór Powiatowego Młodzieżowego Domu Kultury i Sportu w Wieluniu pod kierunkiem Jakuba Jurdzińskiego. Książeczki rozdawali harcerze, wolontariusze Miejskiej i Gminnej Biblioteki Publicznej w Wieluniu.

Spotkanie z Wiesławem Drabikiem, autorem książki „Dawno temu w Wieluniu” odbędzie się 12 września w czytelni Biblioteki.

Wszystkie te wydarzenia wpisują się w obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej w Wieluniu.