W związku z 77. rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego Stowarzyszenie Historyczne Bataliony Obrony Narodowej i Muzeum Ziemi Wieluńskiej zaprosiły mieszkańców Wielunia i okolic na wydarzenie kulturalne o nazwie I wyszedłeś, jasny synku, z czarną bronią w noc … wieluńskie ślady Powstania 1944. Organizację wydarzenia wsparł finansowo Samorząd Województwa Łódzkiego.
Obchody rocznicowe odbyły się 1 sierpnia w parku im. Rotmistrza Witolda Pileckiego. W ramach wydarzenia oprócz części artystycznej (spektakl I wyszedłeś, jasny synku, z czarną bronią w noc), przy pomniku rotmistrza, otwarta została wystawa plenerowa Wieluńskie ślady Powstania 1944 będąca graficzno-słowną formą opowieści o kilkunastu bohaterach Powstania Warszawskiego pochodzących z ziemi wieluńskiej. Otwarcia wystawy dokonał Jan Książek, dyrektor Muzeum Ziemi Wieluńskiej.
Na wystawie zaprezentowano zdjęcia z archiwum Muzeum Ziemi Wieluńskiej i zbiorów prywatnych, zdjęcia udostępnione bezpłatnie przez Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie. Na fotografiach Powstańcy Warszawscy związani z ziemią wieluńską, a wśród nich: Andrzej Błeszyński, harcerz, który w Powstaniu walczył w Zgrupowaniu „Kryska” Armii Krajowej (zginął 3 września 1944 r.), podpułkownik AK Tadeusz Niżankowski i jego syn Wiesław, który zginął trzynastego dnia walk, łączniczka Komendy Pogotowia Harcerek – Elżbieta Wendt, która została ranna trzeciego dnia Powstania i ślad po niej zaginął oraz jej starszy brat – Jan Paweł, ps.”Janek”, żołnierz pułku „Baszta” w batalionie „Bałtyk”, Ignacy Adam Bator, ps. „Opór” – „cichociemny”, szarytka – s. Józefa Słupiańska (zmarła w 2019 roku w wieku 107 lat), artysta malarz – Stanisław Żółtowski, Włodzimierz Piotr Zaczyński – żołnierz AK w batalionie „Kiliński”.
Część artystyczną oraz krótką rekonstrukcję wydarzeń z warszawskiej ulicy w dniu wybuchu powstania przygotowało Stowarzyszenie Historyczne Bataliony Obrony Narodowej a udział wzięli: 5 Szczep „Piątka” Związku Harcerstwa Polskiego, Orkiestra Dęta Dzietrzkowice, Zespół harcerski „Pięciolinia”, aktor Marcin Sztendel. W tło powstania wprowadził uczestników uroczystości Marek Gogola, historyk z Muzeum Ziemi Wieluńskiej. Wszystko razem stało się okazją do prezentacji Powstańców Warszawskich pochodzących z ziemi wieluńskiej oraz postaci Krzysztofa Kamila Baczyńskiego (1921 -1944), poety, żołnierza AK (batalion „Parasol”), podharcmistrza Szarych Szeregów i ofiary Powstania Warszawskiego, którego 100. rocznicę urodzin obchodzimy. Wiersze poety: Elegia o chłopcu polskim, Wolność, Do matki, Z głową na karabinie recytował pochodzący z Wielunia młody aktor Marcin Sztendel.
Marcin Sztendel to, aktor młodego pokolenia o zauważalnym już dorobku teatralnym i telewizyjnym. Po ukończeniu w 2018 roku studiów na wydziale aktorskim Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie, zagrał w kilku serialach telewizyjnych oraz spektaklach teatralnych. Grał m.in. w spektaklach teatralnych na deskach warszawskiego Teatru Ochota, Teatru Muzycznego w Gdyni, Teatru im. S. Żeromskiego w Kielcach oraz w Teatrze Starym w Krakowie.
Szczególnym momentem uroczystości był Apel Poległych i złożenie biało – czerwonych wiązanek kwiatów pod pomnikiem-popiersiem Rotmistrza Witolda Pileckiego. Epilogiem była Msza święta w intencji Ojczyzny i tych, co oddali życie w Powstaniu Warszawskim. Odprawił ją ks. prałat Jacek Zieliński, proboszcz parafii kolegiackiej w Wieluniu. Mszę świętą ubogacił swoim śpiewem chór kolegiacki.
Uroczystości 1 sierpniowe poprzedziło wydarzenie zainicjowane przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi. W tym roku w ramach Narodowego Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego Stowarzyszenie Historyczne Bataliony Obrony Narodowej wraz z Muzeum Ziemi Wieluńskiej, w dniu 28 lipca, uczciły jego uczestników, poprzez zapalenie zniczy i zawieszenie szarf z napisem „63 dni Powstania Warszawskiego ”przy mogiłach powstańczych na cmentarzach ziemi wieluńskiej (Wieluń, Mokrsko, Sokolniki). I przy tablicy pamiątkowej na Wieluńskiej Golgocie. 28 Lipca upamiętnieni zostali:
Andrzej Błeszyński, tablica na Wieluńskiej Golgocie ( Wieluń)
Elżbieta Wendt, cmentarz ewangelicki Wieluń (mogiła symboliczna)
Wacław i Georgetta Grabińscy, cmentarz rzymskokatolicki (Wieluń)
Powstańcy Warszawscy (pięć osób), cmentarz rzymskokatolicki (Mokrsko)
Powstaniec Warszawski, cmentarz rzymskokatolicki (Sokolniki)
Utrwalenie pamięci i oddanie czci Powstańcom Warszawskim przez mieszkańców Wielunia jest bardzo ważnym elementem dziedzictwa narodowego Polaków, powiedział w swoim wystąpieniu starosta wieluński. Marek Kieler. Będziemy więc pamiętać!.
