18 marca w Muzeum Ziemi Wieluńskiej odbyło się spotkanie autorskie z Jarosławem Petrowiczem, członkiem Wieluńskiego Towarzystwa Naukowego, autorem opracowania „Despekty za życia, despekty po śmierci” poświęconego Joannie Żubrowej, sierżantowi Armii Księstwa Warszawskiego, uczestniczce wojen napoleońskich w roku 1809 i w kampanii napoleońskiej w latach 1812-1813, odznaczonej Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (odebrany jesienią 1818 roku).
Joanna Żubrowa, z domu Pasławska, urodziła się 24 maja 1782 roku w Berdyczowie na Wołyniu w rodzinie porucznika Jana Pasławskiego, herbu Jastrzębiec – uczestnika konfederacji barskiej, zmarła 9 lipca 1852 roku w Wieluniu, do którego przeprowadziła się wraz z mężem Maciejem po klęsce Napoleona. Spoczywa na tutejszym cmentarzu.
Książkę „Despekty za życia, despekty po śmierci”, efekt badań Autora nad odkłamaniem historii Joanny Żubrowej, wydała „Książnica Zamojska”. Jest to wydanie bibliofilskie. Joanna Żubrowa ‒ pierwsza dama z Virtuti Militari „Despekty za życia, despekty po śmierci” to tytuł najnowszej publikacji Książnicy Zamojskiej im Stanisława Kostki Zamoyskiego w Zamościu. Prezentacja nowej publikacji Jarosława Petrowicza w MZW zbiegła się z finisażem wystawy czasowej „Napoleon a sprawa polska. Z kolekcji Edwarda Grobelnego”.
Jarosław Petrowicz zaprezentował Despekty za życia, despekty po śmierci, poświęconą Joannie Żubrowej, 1 czerwca 2024 roku w Zamościu co spotkało się z żywym zainteresowaniem zamojskiej publiczności, gdyż jak wiadomo, żołnierka wojska polskiego wsławiła się bohaterską postawą w czasie oblężenia Zamościa w 1809 r. Opowiadanie rozprawia się z mitami narosłymi wokół tej wyjątkowej postaci
Nowa publikacja uzupełnia biografię Joanny Żubrowej przybliżoną w znanych publikacjach dostępnych w Książnicy Zamojskiej. Należą do nich powieść Wacława Gąsiorowskiego pt. „Huragan” (dostępna także z Bibliotece Cyfrowej), „Buntowniczki, niezwykłe Polki, które robiły co chciały” Andrzeja Fedorowicza oraz „Kobiety wojowniczki” Iwony Kienzler.
Joanna Żubrowa pozostawiła po sobie też własnoręcznie spisany pamiętnik opatrzony tytułem „Opis życia Joanny Żubr, byłej w Wojsku Polskim sierżantem, a teraz retretowanej w stopniu podporucznika własnoręcznie spisany d. 1. maja 1828 [r.]”. Stanowi on część kolejnej publikacji poświęconej jej osobie pt. „Sierżant w spódnicy. Historia życia i służby wojskowej Joanny Żubrowej (1782-1852)” autorstwa Małgorzaty Ewy Kowalczyk, dostępnej pod linkiem Repozytorium Uniwersytet Wrocławskiego: artykułuhttps://repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/126448/edition/116408.gmenty (Agnieszka Misztal: Artykuł Joanna Żubrowa żołnierka, nie markietanka)
Fot. Marek Gogola/ Muzeum Ziemi Wieluńskiej
