15 maja 2024 r. w Muzeum Ziemi Wieluńskiej odbyła się promocja książki profesora Tadeusza Olejnika „Między zasługą a zapomnieniem. Fryderyk August Goleński – w służbie Moskali, czy w służbie kraju?” Książkę wydało Muzeum Ziemi Wieluńskiej w serii Wieluńska Biblioteka Regionalna nr 43.
Opracowanie w skróconej formie znalazło się najpierw w księdze Tractu temporis. Ludzie – Regiony – Fakty wydanej w 2018 roku, dedykowanej cenionemu profesorowi Uniwersytetu Łódzkiego Tadeuszowi Nowakowi w 65. rocznicę jego urodzin. O współtworzenie tej księgi poprosili profesora Tadeusza Olejnika jej redaktorzy, prof. Tadeusz Grabarczyk i prof. Anna Kowalska – Pietrzak.
We wstępie do publikacji książkowej „Między zasługą a zapomnieniem. Fryderyk August Goleński – w służbie Moskali czy w służbie kraju?” wydanej w 2024 roku profesor Tadeusz Olejnik tak o tym napisał:
– we wspomnianej księdze dedykowanej dostojnemu jubilatowi ukazało się moje opracowanie poświęcone jednemu z najbardziej zasłużonych dla miasta Wielunia przedstawicielowi władz administracyjnych okresu zaborów, komisarzowi obwodu wieluńskiego i naczelnikowi powiatu – Fryderykowi Augustowi Goleńskiemu: Miedzy zasługą a zapomnieniem. Fryderyk August Goleński- w służbie Moskali czy w służbie kraju”(s. 357-378). Powstałe z jego inicjatywy i dzięki jego osobistemu zaangażowaniu gmachy użyteczności publicznej do dziś służą społeczności miasta Wielunia, stanowią jego kulturowe dziedzictwo. Mimo, iż opracowanie to odnosi się do Wielunia, to jednak jest ono w Wieluniu prawie zupełnie nieznane. Z tego też powodu postanowiłem opracować je w nieco rozszerzonym zakresie, uzupełnione materiałem ilustracyjnym i dokumentalnym, w formie oddzielnej publikacji książkowej, która trafiłaby do szerszego obiegu czytelniczego.
Gmachy użyteczności publicznej powstałe i odnowione dzięki Fryderykowi Augustowi Goleńskiemu:
Odbudowany zniszczony były zamek królewski
Szpital obwodowy Wszystkich Świętych
Nowy ratusz
Renowacja kościoła parafialnego i jego otoczenia
Renowacja budynku proboszczowskiego
Ratunek kościoła św. Barbary
Budowa nowej synagogi
Urządzenie parku miejskiego
Generalne porządkowanie miasta
Fryderyk August Goleński to jeden z wybitnych samorządowców czasów Królestwa Polskiego. W ciągu ponad 25 lat pełnienia stanowiska komisarza obwodu wieluńskiego (naczelnika powiatu) dzięki którego zapobiegliwości, gospodarczej troski o miasto, Wieluń gruntownie zmienił swoje oblicze, uchodził za jedno z najpiękniejszych miast guberni kaliskiej. Wielokrotnie tak pisano wówczas na łamach prasy kaliskiej. Dzięki Goleńskiemu przybyło w mieście domów murowanych. W 1857 roku było ich 94, drewnianych 208.
W zakończeniu do publikacji Autor pisze: „w stosunku do takich urzędników, jak F.A. Goleński, rodzi się pytanie, czy tacy ludzie lojalnie służący zaborczemu rządowi w realizacji jego polityki integracji Królestwa Polskiego z Cesarstwem, a jednocześnie zabiegający o rozwój gospodarczy i kulturalny oraz modernizację powierzonych ich pieczy miast, powiatów, województw – mogli być dobrymi Polakami?
(…) Oddając należny hołd bojownikom walk o wolność i niepodległość Polski, nie zapominajmy o ludziach, którzy zarazem w okresie konstytucyjnym Królestwa Polskiego, jak również po powstaniu listopadowym starali się rozwijać kraj pod względem gospodarczym i cywilizacyjnym. Wspaniały przykład pracy organicznej, zakończył.
