W poniedziałek 28 października Fundacja Słowem Pisane i I Liceum Ogólnokształcące w Wieluniu zaprosiły na podsumowanie projektu „ Woźny”. Otwarta lekcja historii. W programie znalazły się: rozstrzygnięcie konkursu plastycznego, konkursu „ selfie z Woźnym” i konkursu filmowego. Laureatami konkursów zostali:
Plastycznego: Sandra Bernaś, Rusłan Fomenko, Jarek Fomenko
Fotograficznego „Selfie z woźnym”: Maksymilian Cieślak, Aleksandra Płatek, Magdalena Wojciechowska, Bartosz Bryś
Konkursu filmowego „10/100 Iears Challenge: Jakub Antonowski, Aleksandra Szymańska
Ponadto odbył się wykład o wieluńskim szkolnictwie i spacer „Szlakiem wieluńskiej edukacji”, który poprowadził dyrektor Muzeum Ziemi Wieluńskiej, Jan Książek (start spaceru na dziedzińcu KLO przy ulicy Śląskiej 23 siedzibie dawnego gimnazjum męskiego, obecnie Szkół Katolickich SPSK).
Finałem projektu był autorski spektakl „Woźny” poświęcony Bronisławowi Nowakowi, bohaterskiemu woźnemu 1 LO w reżyserii Jarosława Figury. Po dużym zainteresowaniu castingiem z grupy 40 osób wyłoniono najlepszą ekipę spośród nauczycieli i uczniów szkoły, w której pracował tytułowy woźny Bronisław Nowak oraz z działających lokalnych grup teatralnych, m.in. ze Świetlicy Wiejskiej w Chotowie i Powiatowego Młodzieżowego Domu Kultury i Sportu w Wieluniu.
Wieluńscy aktorzy pod okiem reżysera spektaklu, scenarzysty, aktora i scenografa Jarosława Figury ćwiczyli poszczególne scenki (przerwa międzylekcyjna we współczesnej szkole z decyzją o zorganizowaniu teatru poświęconego lokalnym bohaterom biorącym czynny udział w walce o niepodległość Ojczyzny, klasa żeńska na pensji Pelagii Zasadzińskiej, klasa męska w gimnazjum męskim im. Tadeusza Kościuszki z dyrektorem Kokowskim, apel szkolny w 20. rocznicę odzyskania niepodległości, bieda i charytatywna działalność Kierocińskiej, kuchnia, bombardowanie Wielunia, okupacja – okupanci przeszukujący szkolną bibliotekę i schowek na jabłka w poszukiwaniu ukrytych żydowskich dzieci, woźny ratujący księgozbiór i tablicę z nazwiskami uczniów biorących udział w walkach o niepodległość, zjazd harcerski rozpoczynający się hymnem „Wszystko co nasze Polsce oddamy” i hołd złożony harcmistrzowi Ignacemu Kozielewskiemu, twórcy hymnu harcerskiego, klasa w powojennej szkole gdzie tytułowy woźny, nazywany teraz przez uczniów „Faja” spełnia nadal swe obowiązki), uczyli się także wyrażania emocji i odpowiednio wymownych gestów. To wszystko po to by sztuka stała się wielkim przeżyciem dla widza i by emocje towarzyszyły jej do samego końca. Motywem, na którym reżyser oparł treść scenariusza było jabłko rozdawane uczniom w szkołach po nałożeniu rosyjskiego embarga.
Już w I scence woźny mówi: „ w szkole zostały ostatnie cztery skrzynki jabłek” i kiedy zobaczył dzieci niszczące jabłka dodał: wy nie wiecie, że takie jabłko ratowało kiedyś głodnemu życie, a składając ze sobą dwie połówki zniszczonego owocu powiedział: „Polska jest jedna, nie wolno jej dzielić z żadnego powodu…
Jabłko jest widoczne także w innych scenkach: głodne dzieci dzielą przyniesione przez ojca jabłko (dar Kierocińskiej) tak jakby dzieliły chleb; z jabłek dziewczynka układa godzinę 4.40, godzinę bombardowania Wielunia w dniu 1 września 1939 roku; pomiędzy skrzynkami jabłek woźny ukrywa żydowskiego chłopca, kosz jabłek na zakończenie spektaklu dostaje od harcerzy ich bohater ….
„Woźny” (w jego postać wcielił się ks. Maciej Oset) to symbol bohaterstwa i patriotyzmu, a jednocześnie oś projektu, wokół której przypomniano inne zasłużone postaci związane z regionem wieluńskim – pierwszych dyrektorów szkół (Włodzimierz Kokowski), wybitnych wychowawców (Pelagia Zasadzińska), Matkę Teresę Janinę Kierocińską – wychowankę Pensji Pelagii Zasadzińskiej, założycielkę Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus, harcmistrza Ignacego Kozielewskiego, autora słów hymnu harcerskiego „Wszystko, co nasze”.
Tytułowy Woźny – Bronisław Nowak – to autentyczna postać związana najpierw z Gimnazjum Męskim im. T. Kościuszki w Wieluniu a po powojennym przekształceniu w I Liceum Ogólnokształcącym im. T. Kościuszki. Woźny Bronisław Nowak był powstańcem wielkopolskim oraz żołnierzem 6 Pułku Strzelców Wielkopolskich. Podczas II Wojny Światowej uratował kilka istnień ludzkich ukrywając wieluńskich Żydów. Ocalił również wiele książek ze szkolnej biblioteki a także tablicę upamiętniającą poległych patriotów polskich.
Projekt Fundacji Słowem Pisane „Woźny”. Otwarta lekcja historii został realizowany w ramach programu Pionierzy Polskiej Niepodległości organizowanego przez Instytut Pileckiego w Warszawie i był najlepiej ocenionym projektem w ogólnopolskim programie Pionierzy Polskiej Niepodległości. Projekt sfinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022. Pomysłodawcą projektu i koordynatorem był członek fundacji i redaktor Radia ZW Grzegorz Nowak.
W ramach projektu zostały przygotowanie i nieodpłatnie udostępnione dźwiękowe materiały edukacyjne, kalendarze oraz ulotki. Ciekawostką było nawiązanie w materiałach promocyjnych do założeń grupy a.r. Wykorzystano m.in. kolorystykę i czcionkę Strzemińskiego.
Spektakl zapadł widzom głęboko w pamięć. W ciągu godziny lekcyjnej (odrobiona lekcja) przeżyli to co przeżywali wielunianie w okresie międzywojennym, w czasie II wojny światowej i tuż po niej.
Za wrażenia artystyczne, za przekazane prawdy historycznej dziękujemy wszystkim , którzy przyczynili się do realizacji tego integrującego wieluńską społeczność projektu.
