1 września 2024 roku w Załęczu Wielkim odbyła się historyczna inscenizacja upamiętniająca 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej i tragiczne wydarzenia, które miały miejsce w dniu 2 września w Załęczu Wielkim .
Uroczystość rozpoczęła się od krótkiej modlitwy za poległych żołnierzy odmówionej przez ks. prob. parafii Dzietrzniki Tomasza Schabowicza. Następnie kilkanaście delegacji zaproszonych gości złożyło kwiaty pod symboliczną mogiłą w miejscu pierwotnego pochówku 11 żołnierzy z Armii Łódź. Związany z ziemią załęczańską Piotr Burski, poeta z Łodzi , odczytał kilka wierszy, Maja Klimas zaśpiewała patriotyczną pieśń. Po tej części uroczystości wszyscy przeszli na miejsce inscenizacji historycznej (gmina Pątnów)
Załęcze Wielkie, spokojna wieś nad Wartą, już 2 września 1939 roku doświadczyło brutalności II wojny światowej. Polscy żołnierze z Armii Łódź bronili się tu przed niemieckim atakiem. Po zniszczeniu mostu przygotowali się do obrony jednak po intensywnym ataku niemieckim, wspieranym przez artylerię i lotnictwo, 11 polskich żołnierzy poległo a część wsi została spalona. Pamięć o tych wydarzeniach przetrwała. W 1948 roku szczątki żołnierzy przeniesiono na cmentarz wojskowy, a w 1961 roku postawiono metalowy krzyż w miejscu ich pierwotnego pochówku. Z okazji 85. rocznicy wybuchu wojny, 1 września 2024 roku grupa rekonstrukcyjna wiernie odtworzyła wydarzenia tamtego dnia.
Pamięć o pierwszych dniach września 1939 r. i pięciu latach wojny była żywa w Załęczu Wielkim przez długie lata po jej zakończeniu. Po ponad 80 latach, gdy naoczni świadkowie już odeszli a wraz z nimi żywa pamięć o tych wydarzeniach, odkryte zostały ich wspomnienia.
Dokładnie 36 „opowiadań” mieszkańców Załęcza Wielkiego, spisanych na początku lat 60. dzięki inicjatywie ks. proboszcza parafii w Dzietrznikach Leona Poprawy przez Władysława Pęcherza (1912-1996). I to właśnie one pokazują ludzką twarz tamtej tragedii.
Te relacje naocznych świadków zostały dwa lata temu wydane w książce Ślady II wojny światowej w Załęczu Wielkim autorstwa Jacka Olczyka. Opowieść tę, wspartą faktami historycznymi, dzięki pracy wielu historyków i znawców września 1939 r., w tym prof. Andrzeja Wróblewskiego, oddała przygotowana w dniu 1 września 2024 r. inscenizacja historyczna.
– czytamy na stronie Gminy Pątnów
Inscenizacja, która przyciągnęła setki uczestników i widzów, stała się możliwa dzięki zaangażowaniu licznych grup rekonstrukcyjnych z całej Polski, a także z zagranicy. Dzięki ich współpracy, dramatyczne wydarzenia z pierwszych dni wojny zostały wiernie odtworzone, co pozwoliło widzom lepiej zrozumieć grozę tamtych dni.
W rekonstrukcji wzięło udział ponad sto osób z kilkunastu grup historycznych, które wspólnie stworzyły pełen napięcia obraz walk i codziennego życia w pierwszych godzinach konfliktu. Wśród najbardziej aktywnych uczestników byli: SGRH z Widawy, SHBON z Wielunia, SH „Strzelcy Kaniowscy”, GRH Garnizon Kielce, GRH 84 Pułku Strzelców Poleskich, Czwartacy Pułk Strzelców Wielkopolskich, Drużyna Konnych Najemników OGÓZ oraz GRH Infanterie-Regiment 73.
Wydarzenie w Załęczu Wielkim, zorganizowane z okazji tak ważnej rocznicy, miało na celu nie tylko upamiętnienie tragicznych wydarzeń z 1939 roku ale także edukację młodszych pokoleń. Przypominało jak ważna jest pamięć o historii i szacunek dla tych, którzy oddali życie za ojczyznę. Inscenizacja i towarzyszące jej uroczystości pozostaną na długo w pamięci uczestników jako żywa lekcja historii i patriotyzmu.
Partnerem Wydarzenia było Województwo Łódzkie a sponsorem wydarzenia Nadleśnictwo Wieluń.
Tekst: Ewa Misiak – Kocham Wieluń
Źródło: Gmina Pątnów
fot. Michał Włoch
