W niedzielę, 14 września, w Wieluniu odbyły się uroczystości upamiętniające Światowy Dzień Sybiraka Choć Światowy Dzień Sybiraka przypada 17 września, w rocznicę agresji Związku Radzieckiego na Polskę, w tym roku w Wieluniu postanowiono uczcić go kilka dni wcześniej. Obchody rozpoczęła Msza Święta odprawiona w kościele oo. Franciszkanów. W modlitwach przywoływano imiona i twarze ludzi, których życie zostało na zawsze naznaczone syberyjskim cierpieniem.
Ze względu na deszczową pogodę dalsza część uroczystości odbyła się również w świątyni. Poprowadziła ją Dyrektor II Liceum Ogólnokształcącego im. Janusza Korczaka w Wieluniu i jednocześnie prezes miejscowego Koła Związku Sybiraków Renata Tatara. W swoim wystąpieniu podkreśliła, jak wielka odpowiedzialność spoczywa na współczesnych pokoleniach, odpowiedzialność za pamięć, która jest fundamentem tożsamości narodu.
Wzruszającym momentem było odczytywanie fragmentów wspomnień Sybiraków przez uczniów II LO. To efekt rozmów młodzieży z żyjącymi jeszcze świadkami historii. Głosy młodych ludzi stały się mostem łączącym przeszłość z przyszłością przypominając, że los zesłańców nie jest tylko suchą kartą w podręczniku, lecz dramatem prawdziwych ludzi.
Szczególnym gościem uroczystości był Piotr Zagajewski – Sybirak, który jako dziecko doświadczył sowieckiej deportacji. Jego wystąpienie poruszyło serca wszystkich obecnych. Opowiadał o głodzie, chłodzie, chorobach i wszechobecnym strachu czyli codzienności Polaków w ZSRR. W jego słowach pobrzmiewał ból ale także niezwykła siła tych, którzy przetrwali. Było to żywe świadectwo historii, której echo wciąż rozbrzmiewa w sercach zesłańców i ich rodzin.
Podczas uroczystości głos zabrali również przedstawiciele władz lokalnych: Wicestarosta Powiatu Wieluńskiego Krzysztof Dziuba oraz Burmistrz Wielunia Paweł Okrasa. W swoich przemówieniach podkreślili wagę pielęgnowania pamięci o Polakach wywiezionych na Sybir oraz o tych, którzy zginęli w wyniku sowieckiej agresji. Wyrazili wdzięczność tym, którzy przeżyli deportację, i złożyli hołd tym, którzy na zawsze pozostali na nieludzkiej ziemi, nawiązali do tragicznej wojny za naszą wschodnią granicą oraz przypomnieli o dronach, które naruszyły naszą przestrzeń powietrzną.
Kolejnym punktem uroczystości był Apel Pamięci czyli głos oddany wszystkim zesłańcom, zarówno tym, którzy stracili życie jak i tym, którzy po powrocie zmarli w zapomnieniu. Po wysłuchaniu Apelu Pamięci nastąpiła ceremonia przy Pomniku Sybiraków, gdzie złożono wieńce i zapalono znicze. Migotliwe światło świec stało się symbolem pamięci, która mimo upływu lat nie gaśnie.
Podczas wydarzenia nie zabrakło również wymiaru artystycznego gdyż chór II Liceum Ogólnokształcącego im. Janusza Korczaka w Wieluniu pod kierunkiem Jakuba Jurdzińskiego wykonał utwory wprowadzające zgromadzonych w nastrój głębokiej zadumy. Ich śpiew, niosący w sobie zarówno smutek, jak i nadzieję, podkreślił rangę uroczystości, stając się swoistą modlitwą za ofiary zsyłki.
Zwieńczeniem obchodów było spotkanie członków Koła Sybiraków, Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych z zaproszonymi gośćmi w Izbie Pamięci Września 1939 roku i lat późniejszych im. Andrzeja Przewoźnika. To tam, wśród fotografii, dokumentów i pamiątek dyskutowano o tym, jak dalej pielęgnować pamięć o deportacjach i represjach sowieckich oraz jak przekazywać tę wiedzę młodym ludziom.
Ewa Misiak – Kocham Wieluń
