Zaproszenie na otwarcie wystawy archeologicznej „Ukraina przed wiekami”

Muzeum Ziemi Wieluńskiej zaprasza na otwarcie wystawy archeologicznej „Ukraina przed wiekami”, które odbędzie się 12 maja 2021 (środa), o godz. 11.00 w MZW.

„Starodawna Ukraina stanowiła przestrzeń nie mniej fantastyczną aniżeli opisana przez Augustyna Etiopia” – Jurij Andruchowycz

Od 12 maja 2021 r. (godz. 11:00) w Muzeum Ziemi Wieluńskiej przy ul. Narutowicza 13 będzie można zobaczyć wystawę „Ukraina przed wiekami”.

Została ona przygotowana ze znalezisk przypadkowych i materiałów z wykopalisk, które przekazywali do krakowskiego Muzeum Archeologicznego od połowy XIX w. po II wojnę światową Polacy mieszkający na Wołyniu, Rusi Czerwonej, Podolu, Bracławszczyźnie i Kijowszczyźnie oraz prowadzący tam badania uczeni z Krakowa.

Ukraina położona jest prawie w całości na Nizinie Wschodnioeuropejskiej. Nie ma na niej barier uniemożliwiających kontakty międzykulturowe, a układ przecinających ją rzek wręcz sprzyja takim związkom. Widoczne są jednak różnice wiążące się z klimatem – na południowym wschodzie kraju rozciąga się Wielki Step, który połączony jest pasmem lasostepu ze strefą lasów liściastych i borów znajdującą się na północnym-zachodzie. Rozmaitość przyrodnicza przyczyniła się do różnorodności kulturowej – w toku dziejów na Ukrainie kultury swe tworzyli zarówno osiadli rolnicy, jak i wędrowni pasterze.

Odkrywane przez archeologów ślady minionej rzeczywistości ukazują, że wszystkie dawne ludy podlegały wzajemnym wpływom. Przykładem tego oraz swego rodzaju zwieńczeniem wielowiekowego ciągu kultur nad Dnieprem i Dniestrem była „cywilizacja sarmacka” I Rzeczypospolitej, w której Zachód przyswoił liczne elementy Orientu.

Na „Ukrainie przed wiekami” wystawione są dzieła ręki ludzkiej z okresu obejmującego sześć tysiącleci – od zaskakujących urodą zabytków protocywilizacji trypolskiej i neolitycznego oręża kamiennego, przez ozdoby i broń z epoki brązu, antyczną ceramikę z Pantikapajonu, przedmioty należące niegdyś do Scytów, Sarmatów, Gotów i Połowców oraz bogactwo wytworów kultury staroruskiej, po pamiątki późnośredniowieczne i nowożytne.

Ekspozycję dopełniają niemal artystyczne ilustracje z dziewiętnastowiecznych publikacji archeologicznych oraz krótkie teksty wzbogacone cytatami obficie zaczerpniętymi z dzieł dawnych autorów: Herodota, Jordanesa, Nestora i innych. Wystawa mnogością zabytków nawiązuje do upodobań sprzed stulecia, kiedy ekspozycje dalekie były od minimalizmu.

Swym niemal monochromatyzmem przywodzi na myśl wiekowe fotografie. Pokazując na sposób retro „konkrety” z przeszłości powinna dać oddech od wszechogarniającej mody na wirtualizację. Przypomina o ludziach, którzy już odeszli, ale przyczynili się do poszerzenia wiedzy o pradziejach i średniowieczu ziem nad Dniestrem i Dnieprem, współtworząc archeologię Ukrainy.

Zaznajamia nas z różnorodnością i bogactwem kulturowym wielkiego sąsiada Polski, z którego obywatelami od kilku lat spotykamy się codziennie w przestrzeni publicznej, w miejscach pracy, a coraz częściej też w życiu prywatnym. Wystawę „Ukraina przed wiekami” w wieluńskim muzeum będzie można zobaczyć do 12 września br.

Radosław Liwoch

       

Wielunianie uczcili święto Konstytucji 3 Maja

3 maja 2021 roku w Wieluniu  uroczyście obchodzono 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja i święto Maryi Królowej Polski. W tym dniu w kolegiacie wieluńskiej odprawiona została uroczysta Msza św. dziękczynna w intencji Ojczyzny.  Eucharystia z racji pandemii odbywała się w rygorze sanitarnym. Przybyli na nią harcerze, przedstawiciele władz samorządowych wszystkich szczebli. Mszę św. odprawił ks. prałat Jacek Zieliński. On też wygłosił homilię.

Nawiązując do przeczytanego fragmentu Ewangelii o stojących u stóp krzyża na Golgocie św. Janie i Maryi zwrócił uwagę na słowa wypowiedziane do nich przez konającego Jezusa, najpierw do Matki: „ Niewiasto, oto syn twój!”, Później do umiłowanego ucznia: „Oto Matka twoja!”. Tymi słowami Jezus uczynił Maryję Matką wszystkich ludzi, którzy zostali zbawieni przez Jego śmierć.  W postaci Jana dostrzegamy wszystkich, którzy zostali oddani Maryi w macierzyńską opiekę.  My, Polacy, od wieków oddajemy się w szczególną opiekę Matce Bożej Częstochowskiej, Królowej Polski. Z Jej imieniem walczyli Polacy w 1410 roku pod Grunwaldem, w 1920 roku pod Warszawą. O niej pamiętali w 1791 roku twórcy Konstytucji 3 Maja.

Eucharystię zakończyło odczytanie milenijnego aktu zawierzenia i uroczyste Boże coś Polskę

Po Mszy św. obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja przeniosły się pod Pomnik Jana Pawła II gdzie złożono wiązanki kwiatów, później na plac Kazimierza, przed tablicę upamiętniającą Józefa Piłsudskiego i walczących o wolność wielunian, przy której honorową wartę trzymali członkowie Stowarzyszenia Historycznego „Bataliony Obrony Narodowej”. Uroczystość rozpoczął wspólnie odśpiewany hymn narodowy.

Skromną i symboliczną z powodu pandemii uroczystość poprowadził Jan Książek, dyrektor Muzeum Ziemi Wieluńskiej. W swoim wystąpieniu przypomniał okoliczności uchwalenia Konstytucji 3Maja i jej znaczenie dla idącego ku śmierci kraju.

Konstytucja 3 Maja stała się solą w oku 3 mocarstw ościennych. Przetrwała zaledwie 14 miesięcy. Zniszczyła ją zawiązana pod patronatem Rosji konfederacja targowicka. Choć Polacy nie obronili swojej niepodległości to próby ratowania państwa poprzez przebudowę ustroju zaowocowały później.  Przypomnieli o tym burmistrz Wielunia Paweł Okrasa i starosta wieluński Marek Kieler.

Obchody 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja zakończyło złożenie biało-czerwonych wiązanek kwiatów pod tablicą Józefa Piłsudskiego.

     

     

     

     

    

    

    

 

Dzień Flagi Państwowej Rzeczypospolitej Polskiej w Wieluniu w obiektywie Ewy Misiak z Kocham Wieluń

Dzień 2 maja, wprowadzony na mocy ustawy z 20 lutego 2004 roku, jest w Polsce obchodzony  jako Dzień Flagi Państwowej Rzeczypospolitej Polskiej.

Flaga Państwowa Rzeczypospolitej Polskiej jest złożona z dwóch poziomych pasów,  białego oraz czerwonego i jest jednym z symboli Polski. W takiej formie flagę wprowadzono w dniu 1 sierpnia 1919 roku.

Historycznie polskie barwy narodowe wywodzą się z barw herbu Królestwa Polskiego i herbu Wielkiego Księstwa Litewskiego. Za flagę Polski uważany jest również wariant z godłem Polski, umieszczonym pośrodku białego pasa.

Dzień Flagi obchodzony jest między dwoma świętami: 1 maja, nazywanym Świętem Pracy oraz Świętem Narodowym 3 Maja. Święto Flagi uchwalone zostało aby popularyzować wiedzę o polskiej tożsamości i symbolach narodowych. Celem tego święta jest także oddanie szacunku dla symbolu Polski.

Mieszkańcy Wielunia wraz z wieluńskimi instytucjami, szanując symbol narodowy flagi RP, uczcili ten dzień ubierając miasto w biało-czerwone barwy. Flagi znalazły się nie tylko przy wieluńskich instytucjach, takich jak Starostwo Powiatowe, Ratusz, Urząd Skarbowy, Wieluński Dom Kultury, szkoły, biblioteka miejska, muzeum ale też na prywatnych domach i blokach.

Idąc ulicami Wielunia, śladem barwy biało-czerwonej, można było już w słoneczny piątek 30 kwietnia podziwiać flagi i piękne flagietki przygotowane przez WDK w Wieluniu oraz wyczuć podniosły nastrój tego ważnego dla Polaków dnia.

2 maja jest nie tylko Dniem Flagi.  Jest także Dniem Polonii i Polaków mieszkających poza granicami kraju. Dzień  Polonii został uchwalony przez Sejm RP 20 marca 2002 r. . Polacy mieszkający za granicą cały czas pielęgnują polskie dziedzictwo, język i kulturę, przekazują miłość do Polski kolejnym pokoleniom, promując jednocześnie pozytywny wizerunek Polski na całym świecie.

Tegoroczne obchody Święta Flagi Rzeczypospolitej Polskiej w Wieluniu, z uwagi na ogłoszony w naszym kraju stan epidemiologiczny były  bardzo skromne.

Uroczyste podniesienie Flagi na maszt w KP PSP w Wieluniu

Uroczystą zbiórką i podniesieniem Flagi na maszt włączyła się w obchodzone 2 maja w Polsce Święto Flagi Rzeczypospolitej  Komenda Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Wieluniu. W tym dniu, we wszystkich jednostkach  Państwowej Straży Pożarnej w  Polsce  odbyła się uroczysta zmiana służb. Zmianie służb towarzyszył uroczysty akt podniesienia Flagi  na maszt.  Podniesieniem Flagi na maszt   uczcili Biało-Czerwoną także strażacy z KP PSP w Wieluniu.

Flaga Polski towarzyszy rodakom we wszystkich ważnych chwilach, podczas wydarzeń podniosłych i uroczystych, ale także w dniach żałoby po stracie wybitnych i odważnych Polaków, powiedział oficer prasowy KP PSP w Wieluniu kpt. Grzegorz Kasprzyczak

    

fot. asp. Szymon Kolanek/JRG Wieluń

 

100.rocznica wybuchu III Powstania Śląskiego w Wieluniu

Plebiscyt i III powstanie śląskie

100 lat temu, w nocy z 2 na 3 maja wybuchło III powstanie śląskie. Był to kolejny zryw mieszkańców Górnego Śląska mający na celu przyłączenie tej dzielnicy do niepodległej Polski. W 1920 roku na Śląsk Górny przybyły wojska okupacyjne francuskie, angielskie i włoskie oraz Międzysojusznicza Komisja Plebiscytowa, która miała przygotować i zabezpieczyć przebieg plebiscytu, a jednocześnie zabezpieczyć Ślązaków przed terrorem niemieckim.  Terroru nie powstrzymały dwa pierwsze powstania śląskie. Plebiscyt odbył się 20 marca 1921 roku. Na czas plebiscytu Niemcy zwieźli na Śląsk około 200 tys. emigrantów, Niemców nie związanych ze Śląskiem, co wpłynęło na jego wynik. Niemcy uzyskali 59, 6 % głosów, Polacy 40,6%. Po odliczeniu głosów emigrantów wynik plebiscytu dla Niemiec zmniejszył się do 52,7%., ale i tak nie oddał faktycznego stanu narodowościowego sprzed wybuchu I wojny światowej, który wg niemieckiej przedwojennej statystyki przedstawiał się następująco: 1.258.000 stanowili Polacy, 884.000 Niemcy. Nie licząc się z tymi faktami Międzysojusznicza Komisja dzieli Górny Śląsk, przydzielając Polsce 1/4 terytorium plebiscytowego, głównie rolniczego, zostawiając po stronie Niemców cały przemysł. Na Śląsku zaczęły wybuchać masowe protesty, które przerodziły się w strajk powszechny i III powstanie śląskie z najkrwawszą bitwą o Górę św. Anny.

Powstańców śląskich wspierało całe społeczeństwo niepodległej Polski. Masowe wiece odbyły się 3 maja w Krakowie, Warszawie, potem objęły cały kraj.  Powstańcom wysyłano żywność i ochotników, którzy zasilali oddziały powstańcze. Wśród nich znaleźli się także ochotnicy z ziemi wieluńskiej, co szczególnie uwidoczniło się w czasie III powstania. W Wieluniu i w powiecie wieluńskim schronienie przed niemieckim prześladowaniem znaleźli uczestnicy I i II powstania. Już w 1919 roku powstał w Wieluniu Komitet Niesienia Pomocy Górnoślązakom. Na jego czele stał Ludwik Podczaski. Komitet zbierał pieniądze i wspierał Komitet Plebiscytowy w Sosnowcu.  21 VIII 1919 Rada Miejska Wielunia wyasygnowała 6000 marek na pomoc uchodźcom z Górnego Śląska. Komitety Niesienia Pomocy przekształciły się w Komitety Plebiscytowe (Centralny Komitet Plebiscytowy powstał w Warszawie), w Praszce powołano Ekspozyturę Związku Przyjaciół Górnego Śląska. Dużą aktywność wykazywać zaczęła Obwodowa Komenda Związku Strzeleckiego kierowana przez Eugeniusza Gałkę oraz działająca w Wieluniu POW. Personalnie powstańców wspierali: ks. Wincenty Przygodzki, Kazimiera Malatyńska, Felicja Rymarkiewiczowa.

Po ogłoszeniu wyników plebiscytu działający w Wieluniu Komitet Plebiscytowy przekształcił się w Komitet Pomocy Powstańcom Śląskim. 5 marca odbył się wielki wiec, rozpoczął się werbunek ochotników. Pierwsza grupa złożona z 90 ochotników wyruszyła już 2 maja.  Na jej czele stali Adam Glapiński i Ludwik Ładziński. Po wejściu na teren powiatu oleskiego zasilili 8 Pułk Tarnogórski, którym dowodził Jan Wyglenda – Traugutt. Druga grupa ochotników licząca 60 osób wyruszyła 6 maja pod dowództwem Jana Gawlikowskiego, instruktora przysposobienia wojskowego i dotarła do Szopienic i zasiliła 1 Pułk Strzelców Śląskich.

W Wieluniu zorganizowano Punkt Sanitarny dla rannych powstańców, posterunek sanitarny PCK zorganizowano także w Praszce. Korzystało z niego 136 powstańców z Wielkopolski, ziemi wieluńskiej, Górnego Śląska. 78 z nich  przewieziono do Szpitala Wszystkich Świętych w Wieluniu. Zmarło 27. Wszystkich ich pogrzebano w zbiorowej mogile. W 1924 roku wzniesiono nad nią pomnik, który w czasie II wojny zniszczyli Niemcy.  Pomnik zniszczony przez hitlerowców odbudowano w 1957 roku staraniem społeczeństwa wieluńskiego. W tym samym roku Powstańcza Naczelna Rada Ludowa dla Górnego Śląska uhonorowała sztandar Obwodowej komendy Związku Strzeleckiego w Wieluniu Śląskim Krzyżem Zasługi i Waleczności.

Nowy i ostateczny podział Górnego Śląska dokonał się w październiku 1921 roku. Polska otrzymała 29 % obszaru plebiscytowego i 46, 5% ludności. Poza granicami Polski wg statystyk niemieckich z 1925 roku zostało ok. 530 tys. Polaków

Uroczystości rocznicowe w Wieluniu

2  maja 2021 w Wieluniu uczczono 100. rocznicę wybuchu III Powstania Śląskiego i wymarszu  pierwszej grupy ochotników z ziemi wieluńskiej na pomoc walczącym powstańcom. Uczynili to przedstawiciele  władz samorządowych, instytucji kulturalnych i mieszkańcy Wielunia, którzy pomimo fatalnej pogody i soczystego deszczu, spotkali się na cmentarzu parafialnym w Wieluniu przy Pomniku Orląt Polskich, poświęconym 27 powstańcom śląskim, uczestnikom III Powstania Śląskiego, zmarłym w szpitalu Wszystkich Świętych i pochowanym w zbiorowej mogile na tutejszym cmentarzu.

Na skromnej z powodu ograniczeń sanitarnych uroczystości patriotycznej byli obecni: Starosta Wieluński Marek Kieler, Wicestarosta Wieluński Krzysztof Dziuba, Burmistrz Wielunia Paweł Okrasa, radny Krzysztof Poznerowicz,  dyrektor Muzeum Ziemi Wieluńskiej Jan Książek (słowo o powstaniach śląskich), pracownicy MZW, pełniący wartę honorową członkowie Stowarzyszenia Historycznego Bataliony Obrony Narodowej, przedstawiciele 28. Pułku Strzelców Kaniowskich i wielunianie.  Przybyli by oddać hołd powstańcom, którzy poprzez swoją determinację wywalczyli przyłączenie znacznej części Górnego Śląska do Macierzy. W III Powstaniu Śląskim udział wzięło ok. 60 tys. Polaków, zginęło i odniosło rany blisko 2 tys. Wyrazem hołdu były kwiaty w kolorze biało-czerwonym i zapalone znicze pamięci.

Fot. Ewa Misiak – Kocham Wieluń